De EU-aanpak van kunstmatige intelligentie (AI) is gericht op excellentie en vertrouwen, met als doel de onderzoeks- en industriële capaciteit te vergroten en tegelijkertijd de veiligheid en fundamentele rechten te waarborgen.
De manier waarop we kunstmatige intelligentie (AI) benaderen, zal de wereld waarin we in de toekomst leven, bepalen. Om bij te dragen aan een veerkrachtig Europa voor het digitale decennium, moeten mensen en bedrijven kunnen profiteren van de voordelen van AI en zich tegelijkertijd veilig en beschermd voelen.
De Europese AI-strategie is erop gericht de EU tot een hub van wereldklasse voor AI te maken en ervoor te zorgen dat AI mensgericht en betrouwbaar is. Deze doelstelling vertaalt zich in de Europese aanpak van excellentie en vertrouwen door middel van concrete regels en acties.
Het Actieplan voor het AI-continent van april 2025 versterkt eerdere initiatieven en heeft als doel Europa een wereldleider op het gebied van AI te maken. Het actieplan richt zich op de ontwikkeling van betrouwbare AI-technologieën om het concurrentievermogen van Europa te versterken en tegelijkertijd onze democratische waarden te beschermen en te bevorderen. Het is erop gericht de voordelen van AI te benutten in verschillende sectoren, zoals de gezondheidszorg, het onderwijs, de industrie en de ecologische duurzaamheid.
Het plan omvat acties om grootschalige AI-data- en computerinfrastructuren te bouwen, de toegang tot hoogwaardige data te verbeteren, de adoptie van AI in strategische sectoren te stimuleren, AI-vaardigheden en -talent te versterken en de implementatie van de AI-wet te vergemakkelijken.
Belangrijke onderdelen zijn:
de oprichting van AI-fabrieken en gigafabrieken
de InvestAI-faciliteit om particuliere investeringen te stimuleren
AI Act Service Desk
ter ondersteuning van een soepele en effectieve implementatie van de AI-wet in de hele EU de toekomstige lancering van de AI Skills Academy
De Apply AI-strategie, gelanceerd in oktober 2025, vormt een aanvulling op het AI Continent Action Plan. Het is erop gericht het transformatieve potentieel van AI te benutten door de adoptie en integratie van AI in belangrijke industriële en publieke sectoren te vergroten, met name in het midden- en kleinbedrijf (mkb), en hun specifieke behoeften te ondersteunen.
De strategie zal de mogelijkheden van de EU om maatschappelijke voordelen te ontsluiten helpen vergroten, van het mogelijk maken van nauwkeurigere diagnoses in de gezondheidszorg tot het verbeteren van de efficiëntie en toegankelijkheid van openbare diensten. Het stimuleert een AI-first-beleid, zodat meer bedrijven AI beschouwen als onderdeel van de oplossing om uitdagingen aan te pakken, waarbij zorgvuldig rekening wordt gehouden met de voordelen en risico’s van de technologie.
Om het beleid op het gebied van AI te coördineren en de dialoog over de behoeften van strategische sectoren in de EU voort te zetten, heeft de Commissie ook de Apply AI Alliance opgericht. Dit is een coördinatieforum met AI-aanbieders, de industrie, de publieke sector, de academische wereld, sociale partners en maatschappelijke organisaties. Nauw verbonden met de alliantie zal een AI-observatorium AI-trends volgen en de impact van AI in specifieke sectoren beoordelen.
In januari 2024 lanceerde de Commissie het AI-innovatiepakket ter ondersteuning van startups en mkb-bedrijven in de kunstmatige intelligentie (AI). Het pakket omvat verschillende maatregelen om Europese startups en mkb-bedrijven te ondersteunen bij de ontwikkeling van betrouwbare AI die de waarden en regels van de EU respecteert.
Een belangrijk onderdeel van dit pakket is de mededeling over het stimuleren van startups en innovatie in betrouwbare kunstmatige intelligentie (AI). Deze mededeling schetst een strategisch investeringskader voor betrouwbare AI waarmee de Unie haar troeven, met name haar toonaangevende supercomputerinfrastructuur, kan benutten en een innovatief Europees AI-ecosysteem kan bevorderen.
Het GenAI4EU-initiatief is het belangrijkste aandachtspunt van de mededeling. Het is gericht op het stimuleren van de toepassing van generatieve AI in belangrijke strategische industriële ecosystemen in de EU. Dit zal op zijn beurt de ontwikkeling van grote open innovatie-ecosystemen stimuleren die de samenwerking tussen AI-startups en AI-gebruikers in zowel de industriële als de publieke sector bevorderen.
De Commissie en de lidstaten zijn overeengekomen excellentie in AI te stimuleren door de krachten te bundelen op het gebied van beleid en investeringen. De herziening van het Gecoördineerde Plan voor AI uit 2021 schetst een visie om de prioriteiten te versnellen, te verbeteren en af te stemmen op het huidige Europese en wereldwijde AI-landschap, en om de AI-strategie in de praktijk te brengen.
Het maximaliseren van middelen en het coördineren van investeringen is een cruciaal onderdeel van AI-excellentie. Zowel de programma’s Horizon Europa als Digitaal Europa zullen jaarlijks € 1 miljard investeren in AI. De Commissie zal ook extra middelen mobiliseren. Internationale investeringen van de private sector en de lidstaten om een jaarlijks investeringsvolume van € 20 miljard te bereiken in de loop van het digitale decennium.
De Herstel- en Veerkrachtfaciliteit maakt € 134 miljard beschikbaar voor digitale technologie. Dit zal een gamechanger zijn, waardoor Europa zijn ambities kan versterken en wereldleider kan worden in de ontwikkeling van geavanceerde, betrouwbare AI.
Toegang tot hoogwaardige data is een essentiële factor bij het bouwen van krachtige, robuuste AI-systemen. Initiatieven zoals de EU-Cybersecuritystrategie, de Datawet en de Data Governance Act bieden de juiste infrastructuur voor het bouwen van dergelijke systemen.
Het bouwen van betrouwbare AI creëert een veilige en innovatievriendelijke omgeving voor gebruikers, ontwikkelaars en exploitanten.
De Commissie heeft drie onderling samenhangende juridische initiatieven voorgesteld die zullen bijdragen aan de ontwikkeling van betrouwbare AI:
een Europees juridisch kader voor AI dat fundamentele rechten waarborgt en veiligheidsrisico’s aanpakt die specifiek zijn voor AI-systemen;
een kader voor burgerlijke aansprakelijkheid – aanpassing van de aansprakelijkheidsregels aan het digitale tijdperk en AI;
een herziening van de sectorale veiligheidswetgeving (bijv. de Machineverordening, de Richtlijn Algemene Productveiligheid).
De Commissie streeft ernaar de risico’s die voortvloeien uit specifieke toepassingen van AI aan te pakken door middel van een reeks complementaire, evenredige en flexibele regels. Deze regels geven Europa ook een leidende rol bij het bepalen van de wereldwijde gouden standaard.
Dit kader biedt AI-ontwikkelaars, -invoerders en -gebruikers de duidelijkheid die ze nodig hebben door alleen in te grijpen in gevallen die niet onder de bestaande nationale en EU-wetgeving vallen. De AI-wet hanteert een duidelijke, gemakkelijk te begrijpen aanpak, gebaseerd op vier verschillende risiconiveaus: minimaal risico, hoog risico, onaanvaardbaar risico en specifiek transparantierisico. De wet introduceert ook specifieke regels voor algemene AI-modellen.