De wet digitale markten
De Wet digitale markten pakt de negatieve gevolgen aan die voortvloeien uit bepaald gedrag van platforms die optreden als digitale “poortwachters” voor de interne markt. Dit zijn platforms die een aanzienlijke impact hebben op de interne markt, dienen als een belangrijke toegangspoort voor zakelijke gebruikers om hun klanten te bereiken en die een diepgewortelde en duurzame positie innemen of naar verwachting zullen genieten. Dit kan hen de macht geven om op te treden als particuliere regelgevers en om te fungeren als knelpunten tussen bedrijven en consumenten. Soms hebben dergelijke bedrijven controle over hele platformecosystemen. Wanneer een poortwachter zich inlaat met oneerlijke handelspraktijken, kan hij voorkomen of vertragen dat waardevolle en innovatieve diensten van zijn zakelijke gebruikers en concurrenten de consument bereiken. Voorbeelden van deze praktijken zijn onder meer het oneerlijk gebruik van gegevens van bedrijven die op deze platforms actief zijn, of situaties waarin gebruikers vastzitten aan een bepaalde dienst en beperkte mogelijkheden hebben om over te schakelen naar een andere.
De wet op de digitale markten bouwt voort op het horizontale platform voor zakelijke regelgeving, op de bevindingen van het EU-waarnemingscentrum voor de onlineplatformeconomie en op de uitgebreide ervaring van de Commissie met het omgaan met onlinemarkten door handhaving van het mededingingsrecht. Het bevat met name geharmoniseerde regels die deze oneerlijke praktijken door poortwachters definiëren en verbieden, en voorziet in een handhavingsmechanisme op basis van marktonderzoeken. Hetzelfde mechanisme zal ervoor zorgen dat de verplichtingen die in de verordening worden uiteengezet, up-to-date worden gehouden in de constant evoluerende digitale realiteit.
Concreet zal de wet digitale markten:
* Alleen van toepassing zijn op grote aanbieders van de belangrijkste platformdiensten die het meest vatbaar zijn voor oneerlijke praktijken, zoals zoekmachines, sociale netwerken of onlinetussenhandelsdiensten, die voldoen aan de objectieve wettelijke criteria om als poortwachters te worden aangewezen;
* Definieer kwantitatieve drempels als basis om veronderstelde poortwachters te identificeren. De Commissie krijgt ook de bevoegdheid om bedrijven aan te wijzen als poortwachters na een marktonderzoek;
* Een aantal praktijken verbieden die duidelijk oneerlijk zijn, zoals het blokkeren van gebruikers om vooraf geïnstalleerde software of apps te verwijderen;
* Poortwachters verplichten om proactief bepaalde maatregelen te nemen, zoals gerichte maatregelen om de software van derden goed te laten functioneren en te laten samenwerken met hun eigen diensten;
* Opleggen van sancties voor niet-naleving, waaronder boetes tot 10% van de wereldwijde omzet van de poortwachter, om de effectiviteit van de nieuwe regels te waarborgen. Voor terugkerende overtreders kunnen deze sancties ook de verplichting inhouden om structurele maatregelen te nemen, die zich mogelijk kunnen uitstrekken tot de afstoting van bepaalde bedrijven, waar geen andere even effectieve alternatieve maatregel beschikbaar is om naleving te garanderen;
* De Commissie toestaan gericht marktonderzoek uit te voeren om te beoordelen of er nieuwe poortwachterspraktijken en -diensten aan deze regels moeten worden toegevoegd om ervoor te zorgen dat de nieuwe poortwachtersregels gelijke tred houden met het snelle tempo van de digitale markten.