Op verzoek van de minister voor Rechtsbescherming heeft een deskundigenpanel zich gebogen over de vraag hoe de burger of de consument, meer zeggenschap kan worden gegeven over het gebruik van zijn persoonsgegevens, en of die zeggenschap vanuit een privaatrechtelijk eigendomsregime nog beter zou kunnen worden geborgd. Daarbij is het panel ook gevraagd of zij andere suggesties had om de grip van de burger op het gebruik van zijn persoonsgegevens te vergroten.
Namelijk, dat in de verhouding tussen overheid en burger de zeggenschap over persoonsgegevens administratiefrechtelijk geregeld is en ook zo geregeld moet blijven. Er is in dezen geen rol voor het eigendomsrecht.
De experts hebben handvaten voor verdere verbetering voor regie op gegevens. Zo wordt momenteel ingezet op het beter zichtbaar maken voor burgers van het hergebruik van hun persoonsgegevens voor overheidstaken.
Een wettelijke verankering van het digitaal delen van persoonsgegevens uit overheidsregistraties door en onder regie van de burger. Borging van meer digitale zeggenschap van burgers over hun persoonsgegevens.
En enkele aanvullende suggesties voor manieren waarop zeggenschap over persoonlijke gegevens mogelijk nog sterker kan worden verankerd, bijvoorbeeld door het stimuleren en verbeteren van mogelijkheden voor burgers om met collectieve actie juridisch in geweer te komen tegen AVG- overtredingen.
In Nederland zijn er voldoende juridische mogelijkheden om collectieve acties te voeren bij onrechtmatige verwerking van persoonsgegevens. Wél is er aanleiding om te onderzoeken of, en zo ja hoe, een ‘processenfonds’ uitkomst kan bieden om de financiering van collectieve acties te vergemakkelijken.
In de afgelopen periode zijn al verschillende initiatieven gestart binnen het programma regie op gegevens:
- de overheid wil beter zichtbaar maken voor burgers hoe hun persoonsgegevens worden hergebruikt voor overheidstaken. Sinds maart 2022 is bijvoorbeeld in MijnOverheid zichtbaar aan welke andere instanties deze gegevens regulier worden doorgegeven.
- voorbereiding voor een wettelijke verankering van het digitaal delen van persoonsgegevens uit overheidsregistraties door en onder regie van de burger.
- bij de onderhandelingen in diverse EU-dossiers wordt nadrukkelijk aandacht besteed aan de borging van meer digitale zeggenschap van burgers over hun persoonsgegevens. Verwijzing naar de dialoog over de verordening Raamwerk Europese Identiteit.
De Europese Raad riep in oktober 2020 op tot de ontwikkeling van een EU‑breed kader voor beveiligde openbare elektronische identificatie (e‑ID), dat ook interoperabele digitale handtekeningen zou omvatten. Dit zou mensen controle geven over hun online-identiteit en -gegevens, en toegang mogelijk maken tot openbare, particuliere en grensoverschrijdende digitale diensten.